Senin, 22 Juli 2024

JAMITA MINGGU ROGATE: MANGHAHOLONGI IDO PATIK NI DEBATA (JOHANES 15:9-17)

        Turpuk evangelium on, i ma sada bagian sian pandohan ni Jesus di na martading hata Ibana jala naeng adopanNa ma hamatean i, tarlumobi ma naeng tadinghonon ni Jesus portibi on dung ditaluhon hamatean i. Jadi turpuk on mangondolhon holong ni roha tu angka siseanNa nang pe angka sisean i ingkon mangadopi mansai bahat parungkilon andorang di portibi on paboa nasida siihuthon Jesus. Patik na sian Jesus i ingkon do radotan ni sisean i, i ma patik na ingkon masihaholongan huhut rade sumeahon hosaNa humongkop angka alealeNa songon na pinatuduhon manang binahen ni Jesus. Alani, marhite patik ni Jesus i, naeng tagurithon ma thema ni turpuk on, i ma:

                             “Tema: MANGHAHOLONGI I DO PATIK NI DEBATA”

        Hombar tu poda Lutheran somalna do angka nauli na denggan i marbona, marmula, marharoroan sian Debata di bagasan Jesus. Jala somal do tatangihon pandohan sian Debata sambing do haroroan angka nadenggan i (Causa Prima). Lapatanna: Debata do na manjadihon sude na denggan i. Ndang holan tingki panompaon langit dohot tano on, alai tung saluhutna do tahe sun denggan ditompa Debata (1 Musa 1).

        Ditompa Debata do jolma na parjolo i tumiru rupa dohot tudos tu pangalahoNa (Imago Dei). Alai gombaran ni Debata na adong di bagasan diri ni jolma i gabe sega dung madabu jolma i tu dosa. Jala nang pe naung mardosa jolma i, alai tong do Debata na parjolo sahali manjou, mangalului, manjumpangi, mandapothon huhut marhobas di si Adam dohot Hawa, i ma marhite na dipatupa Debata angka pahean di nasida (1 Musa 3:21). On ma sada bukti paboa Debata sambing do haroroan ni angka na uli na denggan i. Debata do parholong ni roha situtu nang pe jolma manisia i, tarlobi ma bangso napinillitNa jotjot mardosa jala mangalo tu patik ni Debata. Debata do tutu naparjolo sahali patupahon nadenggan i, ala i do sintuhu (hakekat) bangko ni hadirionNa. Debata ma tutu na mangkaholongi jolma manisia pardosa marhite na marsuru suruanNa, angka Panurirang, Apostel, jala tarlobi ma marhite haroroNa di bagasan Jesus. Di turpuk on tangkas tarida holong ni roha ni Debata na gabe patik ni Jesus tu angka sisean jala ojahan ni saluhut na denggan maradophon jolma pardosa.

1.     Holong Ni Debata Do Ojahan Ni Parsaoran:

       Dung madabu jolma i tu dosa, gotap ma parsaoranna tu Debata dohot donganna jolma. Isara si Kain mambunu anggina si Habel (1 Musa 4:8). Pangalaho si songon i ditean pinompar ni jolma manisia pola do marsundutsundut rasirasa nuaeng, sian sundut na sada ro di sundut na sada nari. Di ngolu marsasahalak, houm manang punguan ro di torop bangso jotjot tubu hosom, late, sogo ni roha tarlobi mamunu donganna jolma. I do umbahen ndang margogo be jolma i padengganhon parsaoranna. Jala i do umbahen na ro Debata parholong i di bagasan Jesus tumopot angka jolma pardosa.

        Di turpuk on, diondolhon Jesus paboa AmaNa i do na parjolo mangalehon manang manghaholongi, i do umbahen nasinuruNa i Jesus ro tu portibi on humongkop angka pardosa. Jala dung dijalo Jesus holong ni roha na sian AmaNa i, dilehon ma muse holong i tu siseanNa huhut dipatihi Jesus sisean i asa mian di bagasan holong ni rohaNa (ayat 9). Jadi marhite pandohan ni Jesus di ayat on, tarida ma tangkas na sian Debata sambing do saluhutna na denggan i. Boi do tagombarhon (tarumushon secara sederhana), i ma holong ni roha i tongtong do dimulana marharoroan sian Debata Ama na di ginjang, jala holong ni roha ni Ama i marhitehite Jesus tuat tu jolma manisia pardosa (Top Down). Ndang na boi sabalikna, sian jolma manisia manaek tu Debata di Ginjang (Bottom Up) hombar tu pandohan ni Jesus di turpuk on. Tontu saluhutna i masa ala na so margogo be jolma manisia pardosa i manghaholongi Debata dohot donganna jolma. Tutu do i molo parnidaan sambolus ayat on, hira na diondolhon Jesus do tu sisean i jumolo asa diradoti patikNa, dung pe i asa mian nasida di bagasan holong na jinaloNa sian AmaNa i (ayat 10). Hape ingkon jamot do tajaha alana ayat on holan ondolan Jesus sambing do tu sisean paboa na sai tontong do Jesus i mian di bagasan holong ni AmaNa i umbahen nadiradoti patikNa. Jala pandohan on ma na gabe hataridaan na sun denggan taringot parsaoranNa dohot AmaNa i, songon nasomal didok, hasadaon di bagasan dua hadirion.

     Diondolhon Jesus i do molo sai tontong mian sisean i di bagasan holong ni roha ni Jesus i, manghorhon las ni roha ma i di Jesus i sandiri, jala gok ma nang las ni roha ni angka siseanNa i (ayat 11). Gariada las ni roha ni sisean i gabe sun denggan nang pe siseanNa i ingkon mangadopi bahat parungkilon namansai dokdok situtu marhite nasumeahon hosa. Jala pandohan las ni roha ni Jesus di ayat on, paingothon hita ma muse di angka pangajarionNa, i ma paboa na sai tontong do adong masa angka las ni roha godang ni par Banua Ginjang molo adong angka pardosa i napaubahon dirina (Ida, Lukas 15:1-31). Lapatanna, parbinoto do Debata di angka na masa di siseanNa. Alani, asa jumpang las ni roha ni Jesus di bagasan diri ni siseanNa i ingkon do sisean i mangaradoti patikNa, I ma patik masihaholongan songon Jesus i manghaholongi nasida (ayat 12). Holong ni roha ni Ama i dilehon tu Anak i jala dilehon Anak i muse tu sisean i. Saluhutna i paingothon hita di hasadaon na sun denggan hombar tu tangiang pangondianan ni Jesus (Johannes 17:1-26) hombar tu holong na nipatikkon ni Jesus i. Jadi na sai tontong do holong ni roha i marharoroan sian Ginjang tuat tu jolma manisia.

2.     Holong Ni Debata Do Ojahan Ni Nasumeahon Hosa Humongkop Alealena

      Patik ni Jesus taringot tu holong ni roha i tung mansai andul do marasing sian na masa di parngoluan ni hajolmaon rasirasa nuaeng on. Ala mansai tullom situtu do pangajarionNa mardomu ala holong na nipodahonNa tung mansai bulus, ndang na marsipalensem, tung polin situtu, tarlobi holong na rade sumeahon hosana humongkop alealena (ayat 13). Saurdot manang na sai rap do holong na pinodahon ni Jesus, i ma holong di angka pandohan huhut di pambahenan (teoritis dan sekaligus praktis). Lapatanna, holong i ingkon do ditangihon, dipatubegehon huhut diulahon angka siseanNa. Jala na so tupa angka sisean i marpangalaho songon angka si tuan natorop uju i, na sai holan longang sambing di na umbege impola holong hombar tu na niajarhon ni Jesus i, i ma taringot tu Patik Raja jala parjolo i, manang na somal digoari Hukum Emas/Golden Rule (Mateus 22:37-39, Markus 12:28-34, Lukas 10:25-28). Jala tutu do, Patik Raja na niajarhon ni Jesus i na sai na tontong do i manghorhon halongangan di torop halak na marsagap, di torop angka pangajari Moral dohot Etika rasirasa nuaeng di portibi on.

        Di partikkian modern sinuaeng on, mansai ringkot situtu do holong na pinatikkon ni Jesus i di ngolu parsaoran di si ganup ari. Nang di ngolu ni angka namaraleale, na sahuria manang saluhutna halak Kristen. Asa dao ma holong na marpangansi, holong na gok gabus sian diri ni saluhut sisean ni Jesus i rasirasa nuaeng. Ala tung mansai jorbut situtu do holong si songon i ala marharoroan sian si bolis najahat i, si bunu jolma do ibana jala ama ni gapgap (Johannes 8:44). Holong na pinatikkon ni Jesus, tung manghorhon gok las ni roha do, nang pe ingkon sumeahon hosa humongkop aleale (songon angka pandohan di Buku Ende no. 519).

3.        Holong Ni Debata Do Ojahan Ni Pamilliton Ni Sisean Dohot Ojahan Ni Tangiang

         Diulahi Jesus muse pandohanNa na mandok paboa na tardok ma sisean i alealeNa molo diulahon patikNa i (ayat 14). Ndang goaron ni Jesus be sisean i anak somang ala ndang diboto anak somang na niula ni indukna. Pandohan anak somang dison, hombar tu angka na masa do i uju i. Jala somalna do angka anak somang uju i holan sisuruon ni indukna sambing. Ndang adong nanggo otik hak kebebasan di ibana, nang maradophon dirina sandiri, tarlobi ma maradophon indukna. Jala ingkon unduk situtu do anak somang i manang na aha pe siulahononna di bagasan manipat sadari saborgin, manang gok 24 jam ingkon rade suruon ni indukna. Lapatanna, sadihari jala di dia pe i, ingkon do ulahononna angka patik ni indukna nang pe so diantusi, so diboto manang tu dia ibana lao huhut patupahon angka na hombar tu patik indukna i.

        Di ayat on, ndang goaran ni Jesus be angka sisean i anak somang. Gariada dijou manang tardok ma sisean i aleale ni Jesus ala dohot do sisean i umboto angka ulaon ni Ama i songon naung pinaboa ni Jesus tu nasida. Ala saluhut na tinangihon ni Jesus sian AmaNa nungga dipasahat tu siseanNa (ayat 15). Lapatanna, na sai tontong rap Jesus dohot sisean i di bagasan hasadaon i do umbahen na rap do umboto taringot tu angka siulahonon nasida tarsongon angka na solhot mardongan manang maraleale (patudos Poda 17:17). Diuduti Jesus do pandohanNa, paboa na so sisean i na mamillit Ibana. Alai Jesus i do namamillit sisean i jala dipadiri asa laho marpurbue jala asa mian parbuena. Jala dilehon tu sisean i nasa sipangidoon nasida sian Ama i marhitehite goar ni Jesus (ayat 16). Hombar tu ayat on, tangkas tarida ondolan ni Jesus songon panindangion ni Bibelta i, i ma paboa Debata sambing do haroroan manang mula ni angka nadenggan i (Causa Prima) hombar tu angka hatorangan na di ginjang i, songon i nang di pamilliton ni sisean i. Jesus do namamillit siseanNa gabe alealena jala asa lao marparbue. Lapatanna, marparbue di na naparohon Harajaon Ni Debata, di na marbarita na uli, mambaritahon haluaon tu saluhut jolma manisia di portibi on.

    Alai saluhut ulaon na mamaritahon barita na uli i, ndang marparbue manang ndang manjadi i molo ndang na martangiang, ndang mangido sisean i tu Ama i marhitehite goar ni Jesus. Jadi sahali nari, tung tangkas situtu do tarida marhite ayat on, tung sun denggan do hasadaon manang parsaoran ni Ama, Jesus dohot sisean i. Ditangihon Ama i do Jesus jala ditangihon Jesus i do siseanNa. Songon Jesus namangaradoti angka patik ni AmaNa, songon i do sisean i ingkon do mangaradoti patik ni Jesus i. Jadi hasadaon i tung tarida situtu do i di bagasan tangiang na gabe pusupusu di angka ulaon partondion ni siseanNa rasirasa nuaeng, i ma ruas ni Huria, saluhutna halak Kristen di portibi on. Jala angka tangiang i sai na tontong do i marharoroan sian haporseaon na nilehon, na nibasabasahon ni Ama marhitehite goar ni Jesus di bagasan huaso Tondi PorbadiaNa tu saluhut angka siseanNa.

        Alani i sude ma hita ruas ni huriaNa, tarsongon halak Kristen na ingkon do hita mangolu jala olo pangoluhon ngolu partangiangan i di ngolunta si ganup ari, nang di ngolu marsasahalak, punguan, tarlobi ma angka Huria i na gabe panindangion ni hasadaon dohot Debatanta di portibi on. Saluhutna do hita na tarrajum sisean ni Jesus i ingkon sipartangiang, gabe sitindangi ma hita saluhutna angka siseanNa, patuduhon hasadaon parsaoran dohot Ibana, Debata na manghophop alealeNa, naung sumeahon hosaNa humongkop hita angka pardosa. Didok apotel Jakobus: Antong masitopotan dosa ma hamu dohot masitangiangan, asa malum hamu. Na margogo situtu do tangiang ni partigor, molo dihaburjuhon... (Jakobus 5:16). Alani, naeng ma gabe sipartangiang hita songon pandok apostel Paulus (1 Tesalonika 5:17). Alani, burju ma hita saluhutna martangiang, mangido tu Ama i marhitehite Goar ni Jesus i asa marparbue hita jala asa mian parbuenta i. Jala dilehon Debata angka natapangido, tarlobi asa margogo hita saluhutna mangaradoti patik ni Jesus i, i ma patik masihaholongan, hita sama hita (ayat 17) songon Jesus naung mamillit jala manghaholongi hita saluhutna. Amen.

 

Soli Deo Gloria :) 

 

 

Tidak ada komentar:

Posting Komentar